Empess ekout telefonik

8 May    protez ou

Empess bann zozo ekut ou conversation telefonik! Fer banla mang.

(si ou paress et pa envi lire lartik la nett, nek rentre lor playstore/appstore lor ou telefone, et install signal, par openwhisper, dir ou contact osi install ‘signal’ lor so telefone, lerla fer call et sms par signal em, personn pa pou gagne ekout ou conversation)

phone_cord_cut
Sa lartik la li zis pou conscientiz zot lor lekut telefonik et ki zot kapav fer contre sa.

DaprE bann lartik dans zurnal, par exemp lor defi, zot p koz lor lekout telefonik pratikE par bann cellule gouvernma ou policier. Mo pa kapav confirm sa, ni mo kapav dir plis lor la, parseki mo konn zis seki zurnal in dir lor la.

Mais, kuma nu dir en kreol, “pena lafimE sans difE”.

Si banla dir ki bizin papier la cour pou kapav EkoutE ki ou p kozE lor ou telefone, nou bien konE ki system la kapav abusE, normal moris sa, si li kapav etre abuzE, dimoune pou abiz de sa, et zot pou ekutE ou conversation, si par exemple zot ena enn problem contre ou, parseki NOU PA KONER KI ARRIVER LABA. Mo re dire, mo pa p dir ki zot fer sa, mo simplement in dir ki zot KAPAV fer li.

B en temp enn simple citoyen ki ou kapav fer pou protez ou em?
Ou pas envi ki enn marron p kass enn poz entre so bann camwad p ekout ou batt lakol ar ou madamme non?
Ou non pli envi ki enn bann dimoune p kass enn poz p ekoute bann secret travail ki ou p kozE entre collegue?
Ou probablement ena enn ta secret ki ou gardE ki ou pas envi bann dimoune ki ou pas konE al konn sa non?
Mem politicien pas a lecart de bann ekout telefonik

A b, dans hackers.mu, nou croire dans ou privacy, depi bien longtemp hackers.mu ti propose enn system apel signal, d’aileur, Nitin Mutkawoa de hackers.mu ti ecrire enn zoli lartik lor sa sujet la.

signal
INSTALL “SIGNAL” par OPENWHISPER LOR OU TELEFONE!

Ki ou bizin lor ou telephone pou empeche sa bann couyon la ecoutE?
Ou bizin ena enn smartphone, ki soi roule r android, soi li enn iphone.
Ou simplement ena pou install sa app ki apel “signal” kinn fer par openwhisper.

Ou nek ena pou installer et linn fini korek sa.
Soi ou kapav all lor app store ou playstore rod signal lerla install li.

Kuma ou azoute dimoune lor signal?

B si dimoune seki ou p envi kozE la in install signal li osi, et li dans ou contact list de ou telefone, ou pou gagne li otomatik lor ou signal, nek ouvert ou app signal lor ou telefone, lerla selecter zot nom, ou kapav call ou bien text facile lor la. Normalement, sa bann zozo la pa pou gagne pou ekout ou conversation lerla, ni zot pou kapav lire ou message, parseki li encryptE. (Mais vue ki securitE informatik sa, jamais nou dir jamais, mais pour linstant c’est app ki nou recommande ou servi pou ki personn pas gagne ekout ou conversation).

B kifer signal et pas enn lot zaffer?

Signal encrypt communication la, si kikenn p ekoutE si, zot pou gagne zis galimatia pou ekoutE, zot pa pou comprend narien (si zot envi plis detail teknik, check lor openwhisper.org et lartik seki Mutkawoa in ecrire.).

Signal enn application source libre, et li kapav telecharge li gratos. Kan enn zaffer source libre, ou kapav aller ou al guettE kuma li marsE endans, ou kapav konE si jamais ena kit faute la dans ou bien si ena kit magouille p deroulE la dans, kan li pas source libre ou pa konE ki deroulE, la ou sirr ki enn ta developpeur autour lemonde in checker ki p passer la dans, b ou kapav senti ou un peu plis safe.

Servi signal pou empess l’ekout telefonik.

 

 

 

Mo apel Selven (Pirabarlen Cheenaramen), et mo enn membre hackers.mu, nou fer boukou bann travail ki contribuer dans bann source libre, protection bann donner priver, ou encourage bann zeness aprann plis dans development informatik, parseki nou croire dans morisien, ki nou osi bon ki nimport ki pays. Na pa fer bourik, manz ar li, et mett seryE, continn aprann, nimport ki filiere zot etE, pa fer bann kitsoz zis lahaut lahaut, parseki ena ban sarlatan ki propose plein zaffer ki kapav bez ou dans laclE, fer tension.

Monn probablement fer bann ti faute dans mo bann phrase, mais pourvi zot p comprend ki bizin fer pou protez zot contre lekout informatik.

ps. enn ti notice, :p pou missiE la pa vinn leve moi, mo pa p dir ou al enfreigne la loi, sa mo p dir ou fer sa si pena okenn papier la cour contre ou.
pps. Seki pa d’akor ki monn ecrire lartik la en kreol, souffler souffler, monn ecrire sa parseki mo ena plein camwad ki pa pou al comprend bann lartik complikE, sa li pli simp pou zot tou comprend.

+$3|v3n

4 Comments

  1. Ine prend moi extra le temps pou mo lire ça créole là. Compliqué pou lire sans accent, et surtout aussi quand change orthographe, et faire li différent de français.

    1. monn ecrire li en creole ki mo kozE normalement lor lari. Et r tou dimoune ki monn kozE pendant 30ans mo lavi.

      Mo p konE si ena accent dans creole. Mo pa croire dans sa dictionaire creole seki p enseigner lekol la, parseki li pa representatif seki mo tendE lor simin.

      Mais, merci to commentaire, mo pou essaie checkE lor bann accent la.

      Monn ecrire sa pou bann cam dans lendroit kapav comprend fasil, zot in comprend.

      Ki kalitE creole mo ti bizin ecrire daprE toi?

  2. Bonzour Selven,

    in bien apprecier lir lartik la en creol morisien ek de mo coter li ti facil pou lire ek comprend. Merci pou sa partaz la! BE si kozer lor whatsapp ek avoie messaz, li encrpyter labas aussi, li faire similaire kuma openwhisper?

    1. Bien contant ki to finn apprecier lire sa lartik la.
      Whatsapp si encrypter so donner, seule difference ki OpenWhisper so Signal li donne toi so kode source, kuma to kapav truvE, nimporte kisana kapav ouvert getter kuma signal marser, par exemple:
      pou iphone/ios
      et pou Android, si to kapav guetter kuma li p marser endans, to kapav osi koner ki plein dimoune seki komprend code osi p guette seki ena endans code la, donc si ena enn kitsoz louche p deroulE, ena pli bel sanse ki dimoune fini konE. Par contre pou whatsapp, nou pena accE ar so kode source, donc li wadirE enn boite noire, nou zis fer li confyans sans ki nu konE ki p passE endans.

Leave a Reply to Zoulou Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.